Op het juiste moment en op de juiste plek de juiste maatregelen treffen. Met FieldScout geeft BioScope de teler extra gereedschap om een uniforme groei van het gewas te realiseren of in te grijpen als dit nodig is. “Want er is nog een enorme blackbox met data op het gebied van groei van het gewas, bodempotentie en beregening waardoor we nog meer uit onze teelt kunnen halen.”
Bioscope is een bedrijf met vijf medewerkers dat is ontstaan uit Aerovision in Amersfoort. Een onderneming gespecialiseerd in satelliet- en dronebeelden voor stedenbouwkundige doeleinden. Tamme van der Wal, die tevens onderzoeker is aan Wageningen Environmental Research op het gebied van datascience, is zo’n zes jaar geleden begonnen om de satellietinformatie praktisch beschikbaar te maken voor de landbouw. Dit deed hij samen met Jeroen Verschoore, die zijn ervaring op het gebied van precisielandbouw bij Koninklijke Maatschappij Wilhelminapolder, het grootste landbouwbedrijf van Nederland, inbracht.
Jan Wijnen heeft een akkerbouwbedrijf in het Brabantse Hoeven van ongeveer 25 hectare en is gespecialiseerd in de teelt van winteruien. “Een mooie teelt met een mooi saldo.” Vanuit zijn nevenfunctie bij ZLTO werd hij drie jaar geleden benaderd om de technieken van BioScope praktijkgerichter te krijgen. “Bovendien heb ik een behoorlijk breed agrarisch netwerk in het zuidwesten van Nederland”, vertelt hij. Wijnen werkt inmiddels twee dagen per week aan het doel om data zo praktisch mogelijk in te zetten op landbouwbedrijven. “Want er is ontzettend veel data waarvan men het bestaan niet weet. Bovendien missen veel telers net een stukje waardevolle informatie om goed praktische in te zeten. Hoe meer informatie je hebt over je gewas, hoe beter je een beslissing kunt nemen”
Met FieldScout heeft BioScope een tool in handen waarmee een perceel intensief wordt gevolgd. Ingezet wordt op drie kaders: gewasmonitoring, bodemmapping en beregeningsadvies. FieldScout geeft de teler actuele kaarten, die afhankelijk van het abonnement, binnengehaald worden. “Veel van de huidige beelden die voor telers beschikbaar zijn bij concollega’s, komen van een Sentinel satelliet en die komen slechts om de drie dagen over Nederland.. Met pixels van tien bij tien meter is het beeld bovendien vrij grof. En is het bewolkt dan bereikt geen enkel signaal van een satelliet de aarde.”
FieldScout werkt met beelden van zogenoemde High Densitysatellieten. Die maken iedere dag beelden voor Nederland. Duitsland en België in pixels van drie bij drie meter. Door zowel de tien keer hogere resolutie, als de hogere frequentie, is de kans op een misser door bewolking veel kleiner. Bovendien is de prijs van zeven tot tien euro per hectare aantrekkelijk. Inmiddels zijn er al meer dan tweeduizend FieldScoutaccounts en zijn van alle percelen in Nederland zogenoemde Prestatieen Hoogtekaarten beschikbaar. “Deze Prestatiekaarten zijn een samenvatting van afgelopen teeltseizoen en zijn op zichzelf al interessant als je bijvoorbeeld bezig bent om percelen te huren of te ruilen. In een paar klikken heb je alle percelen in Nederland in beeld. Je hebt meteen inzichtelijk of er zandkoppen of laagtes zitten of plekken die achterbleven in groei .” De telers die een abonnement afsluiten krijgen de meeste recente informatie en kunnen de lopende prestaties op een perceel in de gaten houden. “Denk bijvoorbeeld aan biomassa, bijgroei of stikstofgehalte. Een aanpassing van de kaarten kan gelijk gemaakt worden. Je bent echt je perceel aan het scouten. Waar blijft het achter en is ingrijpen nodig?” Je kunt zowel met de laptop als met de smartphone met FieldScout werken. “Met de smartphone zie je jezelf met een ‘locator’ lopen of rijden.”
De vele satellietbeelden die van een perceel worden geschoten vormen samen als het ware een filmpje van de groei van het gewas. “Hierdoor zie je waar en wanneer een gewas achterblijft.” De ‘puntjes’ van Biomassa- en Stikstofkaarten die worden verzameld, vormen grafieken waarmee de teler echt iets kan. “Het mooiste is dat je in het seizoen nog kunt bijsturen, mocht je de oorzaak weten waarom een gewas achterblijft. Denk bijvoorbeeld aan bemesting.”FieldScout biedt aan (grotere) akkerbouwers en begeleiders ook een benchmark. “De actuele kaarten geven verschillen aan binnen een perceel. Sinds 2022 is er de mogelijkheid om het geselecteerde perceel te vergelijken met tot honderd andere percelen binnen je account, waardoor je iets kunt zeggen over of het beter presteert of achterblijft. Je kunt zelf selecteren op basis van gewas en ras,. Zo voorkom je dat je appels met peren vergelijkt.”
Bodemmapping is een ander tool, die voor telers interessant kan zijn. Op basis van winterbeelden en biomassabeelden van de voorbije vijf jaren worden praktische Bodemzonekaarten gemaakt, die met Fieldscout worden gevisualiseerd. Deze data geeft inzicht in de verschillen in de bodemstructuur binnen een perceel. Een Bodemzonekaart geeft de plaats en omgeving van vijf verschillende bodemzones aan. Zo kun je goed de verschillen zien bijvoorbeeld op het gebied van lutumgehalte, pH-waarde, organische stofgehalte. “Vervolgens krijgen de teler en zijn adviseur een goed handvat om de verschillen in kaart te brengen en bijvoorbeeld een extra grondmonster te steken of om plaatsspecifiek bodemherbicides te spuiten.”
Beregenen
Het BeregeningsSignaal, een extra tool in Fieldscout, staat los van de informatie die via de satelliet worden verschaft. Doel is om de teler inzicht te geven in de vraag of die bewust aan het beregenen is. Daarbij wordt gewerkt met hetzelfde vochtmodel als dat van Wageningen Universiteit waarbij op basis van regenval (en eventueel beregening) in combinatie met data op het gebied van bodemvocht, bodemkaarten, gewas en zaai/pootdatum besluiten om te beregenen worden genomen. “Via email of sms krijgt de teler het beregeningsadvies. Tevens komt in het FieldScout-acccount ook te staan welke percelen aan beregening toe zijn en in welke volgorde.” Fieldscout biedt drie abonnementsvormen: Basis, Pro en Pro HD. Jan Wijnen denkt dat met het goed toepassen van de data er voor telers veel winst te behalen valt. Hij stipt bijvoorbeeld een besparing op kunstmest aan, door het veel gerichter bemesten. Ook is er tijdwinst te behalen door dat je precies in kaart hebt waar de plekken liggen, die aandacht behoeven. “In mijn ogen is het een misvatting dat precisielandbouw direct tijd gaat schelen. Het kost namelijk eerder meer tijd dan minder, omdat de blackbox aan informatie steeds groter wordt. Maar op termijn zal het zeker tijd en ook geld gaan besparen.”
Tekst door Martin de Vries en beeld door FieldScout en Martin de Vries